Dysponujesz mniejszym pomieszczeniem odsłuchowym, stawiasz na niewielkie kolumny (monitory), większe - wybierasz kolumny podłogowe. Niestety nie jest to tak bardzo proste jak by się mogło wydawać i nie można tego traktować zero-jedynkowo, ponieważ jest wiele innych aspektów, które należy wziąć pod uwagę przy wyborze odpowiedniej kolumny. W poniższym poradniku postaramy się przybliżyć zarówno obie konstrukcje jak i opisać kilka elementów, które pomogą Ci wybrać swoje wymarzone „paczki". Możemy obecnie wybierać wg. kryteriów takich jak typ obudowy: obudowa otwarta, która w małych pomieszczeniach często nie powinna stać blisko ściany (ale w tym przypadku jakość dźwięku będzie zależała od akustyki). Część konstrukcji jest również wykonana jako obudowa zamknięta (pozwalająca na ustawienie jej w dowolnym miejscu). Materiał wykonania przetworników może być jakąś wskazówką, ale niekoniecznie powinien być jedynym kryterium. Jeżeli posiadasz już jakiś wzmacniacz, weź to również pod uwagę. 

Kolumna podłogowa vs kolumna podstawkowa – różnice.

W tym wypadku mamy bardzo dużo czynników różniących małe kolumny i duże kolumny. Postaramy się Wam przedstawić kilka podstawowych, które najczęściej pojawiają się jako Wasze dylematy przy wyborze, podczas wizyty w naszym salonie:

- wielkość 

Podstawowa różnica, którą na pierwszy rzut oka każdy z nas na pewno dostrzega. Decydując się na kolumny podłogowe musimy brać pod uwagę, że optycznie zajmą nam nieco więcej przestrzeni, więc jeżeli z jednej strony szukamy bardziej filigranowego rozwiązania, które nie będzie się rzucało w oczy, mamy w planach kolumny postawić np. na szafce RTV itd. podstawkowe (tzw. monitory) będą dla nas lepszym kierunkiem. Natomiast jeżeli mamy więcej miejsca, dysponujemy sporym pomieszczeniem, szukamy kolumn głównie do kina domowego, to należy zwrócić uwagę na kolumny podłogowe, które dadzą nam więcej frajdy (oczywiście przy założeniu, że porównujemy modele w tej samej cenie). 

W przypadku kolumn podłogowych ich częstym przeznaczeniem jest zarówno kino domowe jak i rozwiązania stereofoniczne dla miłośników dobrego brzmienia. W tych konstrukcjach nie zawsze należy mieć do napędzenia od razu końcówki mocy, ponieważ większość kolumn podłogowych jest w stanie zostać napędzona przez wzmacniacze o niskiej mocy, a jest to za sprawą wysokiej skuteczności. 

Kolumnę podstawkową z drugiej strony nie zawsze będzie łatwo napędzić, a w podobnej cenie do kolumn podłogowych może ona dawać również wysokiej klasy dźwięk, a w niewielkiej powierzchni bas może być lepiej kontrolowany co będzie się przekładało na jakość stereo, rozdzielczość, czy też przestrzenność i detale. 

- różnica w zapotrzebowaniu na moc wzmacniacza

Oprócz skuteczności, która nam mówi o tym jak dużą część mocy pochodzącą ze wzmacniacza kolumna jest w stanie przełożyć na wartość akustyczną, istotny jest również litraż obudowy (oprócz oczywiście konstrukcji, czy będzie ona podzielona na komory, czy labiryntowa, czy z linią transmisyjną, z bas reflex, zamknięta itd.). 

Kolumny podłogowe (dedykowane do większych pomieszczeń) aby uzyskać odpowiedni poziom ciśnienia wewnątrz obudowy będą miały większe zapotrzebowanie na energię elektryczną, aby bardziej wypchnąć membranę do przodu. Będzie to bardzo istotne nawet (a może i przede wszystkim) podczas cichego słuchania. 

Podobnie będzie w przypadku kolumn w obudowach zamkniętych lub z linią transmisyjną, które potrafią się odwdzięczyć jakością dźwięku i posiadają często neutralny charakter brzmienia. 

- dobieranie kolumn do pomieszczenia

Kolumny podłogowe jak sama nazwa nam na to wskazuje mamy możliwość postawienia wyłącznie na podłodze. Jest to spowodowane tym, iż projektujący takie rozwiązania nie przypadkowo projektują usytuowanie konkretnych przetworników. Mowa tutaj w dużej mierze o sekcji wysokotonowej, która w kolumnie zarówno mającej 90 cm wysokości i tej mającej 2 m wysokości znajdą się mniej więcej na wysokości naszych uszu. Dlaczego? Wysokie tony mają bardzo wąski kąt rozpraszania i aby zachować najlepszą detaliczność powinny znaleźć się właśnie w tym miejscu, abyśmy byli w stanie wydobyć maksimum z kolumny, stąd też układ głośników nie jest przypadkowy. Pasmo przenoszenia z dolnych rejestrów nie jest aż tak wrażliwe na usytuowanie.

Kolumny podstawkowe z kolei możemy postawić na szafce, biurku; zrobić do nich półki, powiesić na uchwycie, czy w idealnej sytuacji postawić je na standach głośnikowych, aczkolwiek wtedy aspekt zajmowania mniejszej ilości miejsca trochę upada. Podstawki głośnikowe jednak są najlepszym z możliwych rozwiązań, dających nam szansę na wykorzystanie pełnego ich potencjału.

Jak wybrać kolumny głośnikowe w oparciu o metraż pomieszczenia?

To z reguły główne kryterium wybierania kolumn, zaraz po tym jakie są pozostałe elementy naszego systemu. Natomiast jest tutaj jeden aspekt, o który bardzo mało sprzedawców w salonie Was zapyta i to uściśli, o ile sami im tego nie powiecie (dla lekkiego uproszczenia i nie pisania epopei celowo pomijam aspekt tego jak bardzo jest zagospodarowane pomieszczenie itd.) 

Podczas wyboru kolumn różnica ogromna, gdyż zmienia całkowicie naszą koncepcję i być może modele jakie sobie zaplanowaliśmy zupełnie się nie sprawdzą, ponieważ przy takiej kubaturze nie zapewnią nam odpowiedniego wypełnienia dźwiękiem. Aby wybrać odpowiednio nasz zestaw należy zatem przewidzieć po pierwsze z jaką kubaturą będziemy pracować, ale i to, czy jest to wydzielone pomieszczenie, czy też coraz częściej spotykany „open space”. 

Bardzo często spotykamy się jeszcze (aczkolwiek coraz rzadziej) z sytuacją, w której nie jest to brane pod uwagę. Musisz sobie zdawać sprawę, że pomimo tego, iż chcesz nagłośnić tylko salon, to dźwięk nie będzie się ograniczał tylko do tej powierzchni. Tak więc przynależne do niego aneksy kuchenne, wszelkie klatki schodowe również musisz wziąć pod uwagę i założyć, że jednak powierzchnia do nagłośnienia jest znacznie większa. Jakie zatem kolumny wybierać do konkretnego metrażu? Tutaj wszystko zależy od tego, jaki budżet mamy przeznaczony na system, ponieważ są niewielkie kolumny, które sobie poradzą w pomieszczeniach rzędu 40m o wysokości klasycznej 2,6m, czyli o kubaturze 104 m3, ale musisz się liczyć z tym, że muszą to być bardzo dobre jednostki, których przetworniki, konstrukcja i pozostałe podzespoły pozwolą im na wykonanie takiego zadania. 

Oczywiście panuje taka reguła, że do mniejszych pomieszczeń często lepiej mogą się sprawdzić kolumny podstawkowe, ale pamiętaj, że zawsze warto sprawdzić jednak obie opcje, ponieważ tylko indywidualne podejście do każdego zakupu (jakie stosujemy u nas) jest gwarancją sukcesu. Nie ma nigdy dwóch takich samych pomieszczeń, dlatego też nie ma „złotych zestawów głośnikowych”, które były by idealne w każdej sytuacji. 

Stoję przed wyborem kolumn. Który typ wybrać do mojego wzmacniacza?

Tutaj sytuacja jest na tyle rozbudowana, że nie sposób odpowiedzieć zawsze na to pytanie konkretnie. Na pewno jeżeli posiadasz słabszą jednostkę napędzającą, to często lepszym kierunkiem będą kolumny podstawkowe, ponieważ jak już pisaliśmy powyżej mają nieco mniejsze zapotrzebowanie na moc z racji mniejszego litrażu obudowy. Pomijam tutaj skrajne przypadki jak np. kolumny o skuteczności rzędu 81 dB. 

W przypadku kolumn podłogowych jednak będziemy musieli im dostarczyć nieco więcej mocy, aby uzyskać pełny i detaliczny dźwięk w pełnym zakresie (głównie) przy niskich poziomach głośności. Jeżeli zatem posiadasz już jakiś wzmacniacz spójrz na jego moc, bo to ułatwi Ci wybór i pozwoli odrzucić część kolumn. Pozostałe kwestie istotne podczas wyboru kolumn do wzmacniacza to już nie sama kwestia tego, czy to będą podłogowe, czy podstawkowe (monitory), ale bardziej charakter wzmacniacza itp. dlatego nie będziemy ich tutaj opisywać, bo nie dotyczy to bezpośrednio tematu. 

Ograniczony budżet. Zdecydować się na kolumny podstawkowe, czy kolumny podłogowe?

Tutaj w sytuacji, kiedy dysponujemy nieco mniejszym budżetem wszystko zależy od tego jakie będzie ich przeznaczenie. Jak szukasz kolumn do kina domowego, to śmiało idź w podłogówki, ponieważ pomimo wszystko dadzą Ci one więcej efektów, więcej basu i efektów, o które w tym wypadku chodzi. 

Z kolei jeżeli priorytetem jest dla Ciebie muzyka, wtedy często znacznie lepszym kierunkiem jest wybór kolumn podstawkowych, ponieważ będą posiadały lepsze przetworniki, zazwyczaj lepiej zaprojektowaną obudowę, zwrotnicę i finalnie uzyskasz lepsze brzmienie - bardziej detaliczne i przestrzenne (oczywiście pomijamy tutaj wielkość pomieszczenia). 

Konkluzja

Wybór kolumn to proces, który najlepiej skonsultować w salonie audio ze specjalistą, ponieważ ilość zmiennych jakie są istotne jest na tyle duża, że studiowanie wszystkiego zajmie nam znacznie więcej czasu niż zasięgnięcie porady. 

Teoretycznie kolumny podstawkowe będą jakościowo lepsze pod kątem użytych materiałów, natomiast nie oznacza to, że będzie się nam podobała brzmieniowo bardziej niż podłogówka ze słabszymi np. przetwornikami i mniej zaawansowaną zwrotnicą, czy projektem obudowy. Jak więc wybrać? Najprostsze i najlepsze rozwiązanie to po prostu odsłuch. To on nam odpowie jakie kolumny są dla nas idealne. Z jednej strony przeznaczenie kolumn, czyli muzyka, czy film, wielkość pomieszczenia na pewno są wskazówką i pozwalają nam na ograniczenie puli kolumn, ale zawsze na końcu pozostaje jeszcze nasze ucho, które nawet najlepszych jakościowo i designersko kolumn nie przeżyje, jeżeli dźwięk wydobywający się z nich nie będzie nas satysfakcjonował. 

Producenci kolumn produkują na tyle dużo konstrukcji dobrej jakości, że każdy wybierze coś dla siebie. Pamiętaj, że ilość przetworników, typ konstrukcji, to jaki głośnik został użyty nie gwarantują Ci sukcesu, ponieważ obecnie jest kilku producentów przetworników, którzy przewijają się w ogromnej ilości konstrukcji, ale są inaczej strojone, inaczej są zaprojektowane zwrotnice, czy też przeliczone do nich obudowy. Jedno jest pewne- kolumna musi Ci się podobać brzmieniowo (są oczywiście godne polecenia konstrukcje, ale bez odsłuchu nie będziesz wiedzieć, czy dla Ciebie lepsza będzie kolumna o konstrukcji z membraną bierną, czy obudową otwartą, zamkniętą, czy pójść w zestawy głośnikowe do stereo, czy też wybór kolumn pod kino domowe to powinien być Twój kierunek. 

Do popularnych, przykładowych producentów posiadających w swojej ofercie kolumny zarówno model podłogowe jak i modele podstawkowe należy zaliczyć: Monitor Audio, Sonus Faber, Dali, Wilson Audio, Elac, Opera, Tannoy. Większość z ich konstrukcji możesz zastosować do większych pomieszczeń jak i tych mniejszych.